پتک فیلیپ (Patek Philippe) به عنوان اولین برند ساعت‌سازی دنیا شناخته می‌شود. این نام شکوهمند بر روی بسیاری از شاهکار‌های ارزشمند و پیچیده صنعت ساعت‌سازی دیده می‌شود. در این مقاله، نگاهی به ۱۷۸ سال تاریخچه پر افتخار این برند و محصولات افسانه‌ای و انقلابی آن شده تا علت شهرت زبانزد آن روشن شود.

سال‌های ابتدایی زندگی آنتونی پتک

آنتونی نوربرت پتک (Antoni Norbert Patek) در سال ۱۸۱۲ و در یک روستای کوچک در لهستان به دنیا آمد. پس از شکست عظیم ناپلئون در جنگ با روسیه در سال ۱۸۱۳، لهستان تحت فرمانروایی تزار نیکولای اول درآمد. زمانی که پتک جوان به ۱۶ سالگی رسید، به عنوان یک تفنگدار در ارتش لهستان انتخاب شد و سرنوشت او جنگ برای آزادی لهستان از چنگ روسیه بود. اما او در اواسط دهه ۳۰ قرن ۱۹ از جنگ گریخت و در پاریس پنهانده شد. او سپس به شهر ژنو سوییس رفت و غرق در صنعت ساعت‌سازی شد.

آنتونی نوربرت پتک

آنتونی نوربرت پتک

در ابتدا، پتک ساعت‌هایی با موومنت‌های با کیفیت می‌خرید و آن را در قاب ساعت‌های ساخت خودش نصب می‌کرد و به فروش می‌رساند. این رویه تا زمان تأسیس شرکت پتک و شریک او یعنی فرانسوا چپک (Francois Czapek) ادامه داشت. در آن دوره، کمپانی پتک، چپک و شرکا (Patek, Czapek & Co.) حدود ۱۱۲۰ ساعت تولید کرد.

آشنایی با ژان آدرین فیلیپ

در سال ۱۸۴۴، پتک برای حضور در یک نمایشگاه به پاریس سفر کرد و با ژان آدرین فیلیپ (Jean Adrien Philippe) آشنا شد. فیلیپ یک ساعت‌ساز ماهر و شناخته شده بود که به طراحی ساعت‌های جیبی خیره‌کننده شهرت داشت. به علاوه، فیلیپ مخترع ساعتی بود که بدون نیاز به کلید و با کوک روی بدنه می‌شد آن را کوک کرد.

ژان آدرین فیلیپ

ژان آدرین فیلیپ

در سال ۱۸۴۵ و با پایان رسیدن قرارداد میان پتک و چپک، فیلیپ به شرکت پتک پیوست و نام شرکت به پتک و شرکا (‌Patek & Co.) تغییر یافت. اگرچه نقش پررنگ و غیرقابل انکار فیلیپ در ساخت ساعت‌ها و نوآوری سبب شد تا در سال ۱۸۵۱ نام این کمپانی به پتک فیلیپ و شرکا (Patek Philippe & Co.) تغییر یابد.

طلوع پتک فیلیپ و شرکا

این برند تازه تأسیس به سرعت مسیر موفقت و شهرت را طی کرد. فیلیپ یک کتاب درباره ساعت جیبی بدون نیاز به کلید برای کوک کردن نوشت و با این کار جایگاه خود را به عنوان یک متخصص ساعت تثبیت کرد. در همین حال، پتک به سفرهای پیاپی و برون‌مرزی می‌رفت تا برای محصولاتشان بازاریابی کند. به این ترتیب ساعت‌های پتک فیلیپ با نوآوری‌های فراوان توانستند به سرعت در رده‌های بین‌الملی صعود کنند.

نمونه‌ای از ساعت‌های جیبی کوک سرخود پتک فیلیپ با نفش سن ژرژ

نمونه‌ای از ساعت‌های جیبی کوک سرخود پتک فیلیپ متعلق به حدود ۱۸۸۰- قاب نقره این ساعت مزین به نقش سن ژرژ، سرباز مسیحی ارتش روم، در حال مبارزه با اژدها است

در سال ۱۸۶۱، پتک فیلیپ از ساعت کوک سرخود رونمایی کرد و کمی بعد از آن نیز نوبت به فنر با دوامی رسید که قدمی بزرگ در توسعه صنعت ساعت‌سازی بود. ساعت جیبی پتک فیلیپ پیش از این در سال ۱۸۵۵ برنده مدال طلا در اولین نمایشگاه جهانی شده بود. در سال ۱۸۷۰ نیز، پتک فیلیپ ساعتی ساخت که قادر به نمایش همزمان ساعت در چندین موقعیت زمانی/جغرافیایی بود. این طراحی در نهایت به ساعت جهانی تبدیل شد. یکی از اقبال‌‌های چشمگیر پتک فیلیپ، تبدیل شدن این برند به تأمین‌کننده اصلی ساعت‌های جیبی برای کمپانی تیفانی نیویورک (Tiffany & Co.) در سال ۱۸۷۶ بود.

آنتوان دو پتک در سال ۱۸۷۷ درگذشت و پیش از مرگ، داماد خود یعنی ژوزف آنتوان بناسی فیلیپ (Joseph Antoine BenassyPhilippe) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد. ژان آدرین فیلیپ نیز در سال ۱۸۹۰ بازنشسته شد و نقش خود را به جوان‌ترین فرزند خود یعنی ژوزف امیل فیلیپ (Joseph Emile Philippe) سپرد. خود ژان آدرین فیلیپ در نهایت در سال ۱۸۹۴ در گذشت.

تأثیر رکود بزرگ بر پتک فیلیپ

ژوزف آنتوان و ژوزف امیل راه خود را در مدیریت این تجارت خانوادگی ادامه دادند و آن را به شرکت سهامی تبدیل کردند. در ابتدا هفت سهام‌دار برای این شرکت در نظر گرفته شد. در سال ۱۹۳۲، اقتصاد جهانی در اثر رکود بزرگ ایالات متحده آمریکا، وارد یک دوره رکود گسترده شد. این اتفاق باعث شد تا کمپانی پتک فیلیپ و شرکا به سراغ شرکای تجاری ساخت صفحه ساعت خود در آمریکا بروند. در نتیجه برادران استرن (Stern) برای حفظ سنت‌های ساخت ساعت‌های سوییسی، بخش عمده سهامی پتک فیلیپ را خریدند. کمی بعد نیز یک ساعت‌ساز برجسته به نام ژان فیستر (Jean Pfister) را استخدام کردند. به این ترتیب، در سال ۱۹۳۳ پتک فیلیپ اعلام کرد که از این پس موومنت‌های ساعت‌ها را خودش می‌سازد و دیگر آن‌ها را از کمپانی لکولت (LeCoultre) تهیه نمیکند.

نمونه‌ای از پتک فیلیپ کالاتراوا متعلق به سال ۱۹۳۲

نمونه‌ای از پتک فیلیپ کالاتراوا متعلق به سال ۱۹۳۲

با راهبردهای برادران استرن، تجارت پتک فیلیپ به سرعت به روند رشد سابق خود بازگشت. در سال ۱۹۳۲، این کمپانی با معرفی مدل پرچمدار خود یعنی پتک فیلیپ کالاتراوا (Calatrava)، طراحی مینیمال و عملکرد عالی را به مشتریان ارائه کرد.

پتک فیلیپ هنری گریوز سوپرکامپلیکیشن

پتک فیلیپ هنری گریوز سوپرکامپلیکیشن-گران‌قیمت‌ترین ساعت دنیا با ۲۰ قابلیت مختلف از جمله نمایش نقشه ستاره‌های آسمان نیویورک، ساعت طلوع و غروب آفتاب، کرونومتر، زنگ و …

در سال ۱۹۳۳، پتک فیلیپ یک سفارش ویژه برای ساخت پیچیده‌ترین ساعت جیبی دنیا از آقای هنری گریوز جونیور (Henry Graves Jr.) دریافت کرد که امروزه به عنوان یکی از شاهکارهای تاریخ ساعت‌سازی شناخته می‌شود. این ساعت جیبی در آن زمان به مبلغ ۶۰ هزار دلار فروخته شد که به ارزش امروز معادل رقمی بیش از ۱.۱ میلیون دلار است. این ساعت جیبی که به نام هنری گریوز جونیور سوپرکامپلیکیشن (Henry Graves Jr. Supercomplication) شناخته می‌شود، بعد‌ها در سال ۲۰۱۴ و در طی یک حراجی به مبلغ ۲۴ میلیون دلار به فروش رسید. این رکورد تا به امروز شکسته نشده و این ساعت، گران‌ترین ساعت دنیاست.

بحران کوارتز و پتک فیلیپ

در سال ۱۹۷۷، فیلیپ استرن که یکی از نوه‌های برداران چارلز استرن بود، مدیریت کمپانی را بر عهده گرفت. اگرچه، این اتفاق همزمان با بحران بدنام کوارتز بود که صنعت‌ ساعت‌سازی سنتی را فلج کرد. عرضه ساعت‌های ارزان‌قیمت کوارتز و پیشی گرفتن آن‌ها از ساعت‌های مکانیکی و قبضه کردن بازار ساعت سبب سقوط آزاد ارزش بسیاری از برند‌های ساعت‌سازی شده بود. در این زمان، فیلیپ استرن با درایت تمام توانست این فناوری جدید را در برخی از مدل‌های ساعت‌ها به کار ببرد تا پتک فیلیپ به سلامت از این بحران عبور کند. در سال ۱۹۸۴، دوباره تب و تاب کلکسیونر‌ها برای تصاحب ساعت‌های قدیمی بالا گرفت و به یک سرگرمی درآمدزا، به نفع کمپانی پتک فیلیپ تبدیل شد. تقاضا برای ساعت‌های پتک فیلیپ در سال ۱۹۸۹، مصادف با سالگرد ۱۵۰ سالگی این برند به اوج خود رسید.

پتک فیلیپ Jump Hour با کد رفرنس 3969R که به مناسبت ۱۵۰ سالگی این کمپانی تولید شد

پتک فیلیپ Jump Hour با کد رفرنس 3969R که به مناسبت ۱۵۰ سالگی این کمپانی تولید شد-در این ساعت به طور خلاقانه‌ای عقربه ساعت‌شمار حذف شده و پنجره‌ای برای نمایش ساعت به صورت عدد در نظر گرفته شده است

پتک فیلیپ در عصر جدید

به جرئت می‌توان گفت پتک فیلیپ همچنان فرمانروایی دنیای ساعت‌سازی را بر عهده دارد و بسیاری از شیفتگان دنیای ساعت از این برند به عنوان بهترین ساعت‌ساز تاریخ یاد می‌کنند. امروزه این کمپانی به طور سالیانه حدود ۱.۳ میلیارد دلار درآمد دارد. این درحالیست که خانواده استرن، شامل فیلیپ و پسرش، حدود ۳ میلیارد دلار دارایی دارند.

پتک فیلیپ ناتیلوس (Nautilus)

پتک فیلیپ ناتیلوس (Nautilus) محبوب‌ترین مدل این برند است که تا به امروز ۲۴۶ مدل از آن تولید شده اما به علت محدود بودن تعداد آن (سالیانه تنها حدود ۶۰ هزار عدد تولید می‌شود) ارزش و قیمت بالایی در بازار آزاد دارد

تخمین زده می‌شود که پتک فیلیپ در طی ۱۷۸ سال تاریخچه پر افتخار خود، یک میلیون ساعت ساخته باشد. تقریبا تمامی این ساعت‌ها از زمان ساخت تا به امروز، دارایی‌های گران‌بهایی به حساب می‌آیند و افراد زیادی از سرتاسر دنیا در رویای تصاحب یکی از آن‌ها هستند.